از همان زمانی که فوتبال به عنوان یک ورزش مهیج و تماشاگر پسند تمام دنیا را در نوردید، این اصل پذیرفته شده وجود داشت، که داور انسان است و بالطبع انسان هم جایز الخطا است. برپایه این باور، تماشاگران اشتباهات داوران را سهوی فرض می کردند، اما در مواقعی آن قدر سوت های دوران جهت دار بوده است که نخستین گمانه زنی ها درخصوص تمایل داور به برد یک تیم شکل گرفت. این فرضیه زمانی قوت بیشتری گرفت که در نقاطی از دنیا، برخی از دوران به دلیل آنچه که با اصطلاح آن را « لابی با یک تیم » نامیده می شد با محرومیت هایی روبرو شدند تا اولین نشانه ها ی فوتبال ناپاک شکل بگیرد.
بحث لابی داوران با یک تیم به خصوص از گذشته های دور تاکنون در فوتبال ایران به درست یا غلط وجود داشته اما هیچ گاه این موضوع اثبات نشده است. و نمی توان با قاطعیت از وجود چنین معضلی در فوتبال ایران یاد کرد ولی چند سال قبل ادعای یکی از کارشناسان داوری در خصوص تبانی داوران با برخی تیم ها سروصدای زیادی برپا کرد.
دکتر پرویز سیار که از داوران قدیمی فوتبال ایران است، در یک مصاحبه جنجالی ادعا کرد سیب های گندیده ای در جامعه داوری ایران وجود دارد این ادعا، مخالفت ها و موافقت های بسیاری را در پی داشت، اما سیار هیچ گاه نتوانست با سند و مدرک این ادعاها را ثابت کند.
تقریبا هم زمان با ادعای سیار در خصوص وجود سیب های گندیده در جامعه داوری، فدراسیون فوتبال که ریاست آن را محمد دادکان برعهده داشت، به دلایل نامعلومی هیچ گاه رسانه ای نشد، علی خسروی داور بین المللی کشورمان را که در میادین برون مرزی به عنوان کمک داور قضاوت می کرد را محروم کرد تا این اقدام فدراسیون فوتبال نشانه ای دال بر وجود علائم فوتبال ناپاک ارزیابی شود. هرچند که در زمان ریاست علی کفاشیان بر فدراسیون فوتبال، با لغومحرومیت خسروی، زمینه بازگشت دوباره او به جامعه داوری فراهم شد.
لابی با داوران، کجا و چگونه؟!
معمولاً این سوال پیش می آید که لابی با داوران چگونه صورت می گیرد.گفته می شود که هیچ مسئولان تیم ها، به طور مستقیم وارد بازی نمی شوند. بلکه آنها واسطه هایی دارند که وظیفه صحبت با داوران و راضی کردن آنها را برعهده دارند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر این موضوع به سراغ دوتن از ناظران داوری فدراسیون فوتبال رفتیم.یکی از این ناظران که چند سالی است از دنیای داوری خداحافظی کرده و به جرگه ناظران پیوسته است، در پاسخ به این سوال که تاکنون این موقعیت برای شما بوجود آمده که به نفع تیم خاصی داوری کنید؟ وی جواب می دهد: نه، هیچ گاه چنین موضوعی برای من پیش نیامده است. اما چند سال قبل قرار بود یک بازی لیگ برتر را در یکی از شهرها قضاوت کنم. هماهنگی های لازم انجام شد و حتی بلیط رفت و برگشت نیز رزرو شده بود اما شب قبل از مسابقه رئیس کمیته داوران با من تماس گرفت و گفت فردا به ….. نرو و به جای آن یک بازی لیگ دسته یک در …. را قضاوت کن. ایشان تاکید زیادی هم داشتند که تا قبل از شروع مسابقه تماس با دو تیم نداشته باشیم. بعداً مشخص شد که فرد واسطه ای از داور بازی، درخواست غیر منطقی داشته است. و او نیز سریعاً این موضوع را با کمیته داوران در میان گذاشته است. وی در ادامه با اشاره به اینکه بیشتر صحبت هایی که در مورد لابی داوران با تیم گفته می شود، صحت ندارد، می گوید: مثلاً برخی افراد هستند که با نزدیک شدن به مسئولان باشگاه ها به آنها می گویند که ما با فلان داور هماهنگ کرده ایم. بعد اگر داور یک پنالتی گرفت یا تیم مورد نظر برد، می گویند، ما داور را خریده بودیم و اگر تیم باخت، بهانه می آورند که داور با ما راه نیامد و ….
ناظر داوری دیگری که با وی صحبت می کنیم، در پایان لیگ هشتم باز نشسته شده و به جرگه ناظران و مدرسان داوری پیوسته است. وی در پاسخ به سوال ما که چنین موقعیتی برای شما به وجود آمده است، می گوید، نه، برای من این اتفاق نیفتاده فکر هم نمی کنم که هیچ کدام از داوران ما اهل چنین برنامه هایی باشند. چون مثلاً من امروز به نفع تیم الف سوت می زنم، فردا به نفع تیم ب، خوب وقتی تیم الف با تیم ب بازی داشته باشد، در این بین تکلیف داوری که با هر دو تیم لابی کرده است، چیست؟ باید به نفع کدام تیم سوت بزند؟
سخن پایانی
وقتی بحث فوتبال ناپاک به میان می آید، از تیم داوری هم به عنوان یکی از ارکان برگزاری مسابقه یاد می شود ولی با تمام این تفاصیل هیچ گاه مدرک مستندی دال بر وجود رد پای داوران در فوتبال ناپاک ارائه نشده است. اما از این واقعیت نمی توان به سادگی عبور کرد که گاهاً اشتباهات داوران قهرمان لیگ یا تیم های سقوط کننده را تغییر داده است.